De Vlaamse provinciebesturen voeren vanuit hun grondgebonden bevoegdheid een beleid gericht op het versterken van de leefbaarheid van het platteland. De provinciebesturen beschikken hierbij over een omvangrijke gebiedskennis, mede dankzij de intense samenwerking met het lokale bestuursniveau en het maatschappelijk middenveld. Een flexibel en geïntegreerd gebiedsgericht beleid is immers noodzakelijk om een antwoord te bieden op de verschillende uitdagingen op het platteland: het onderhoud en vrijwaren van de open ruimte en de (specifieke) dorpskernen.
Gezien hun aanzienlijke expertise staan de Vlaamse provinciebesturen tevens in voor het beheer en cofinanciering van de plattelandsfondsen PDPO en Platteland Plus. Deze fondsen zijn belangrijke hefbomen om op het terrein het verschil te maken. Daarenboven waakt het provinciaal Plattelandsbeleid in kader van de PDPO-werking over een bovenlokale vertaling van het EU-beleid zodat de kloof tussen de EU en de burger gedicht wordt.
Gebiedsgericht plattelandsbeleid
Een gedegen plattelandsbeleid vertrekt vanuit het streekgegeven. Plattelandsbeleid heeft een hoge flankerende waarde en versterkt o.a. het Erfgoed, de Wooninfrastructuur, de Mobiliteit en de Lokale Economie. Vaste onderdelen van het provinciaal plattelandsbeleid: ondersteuning op maat, het bevorderen van participatie, een economische en sociale effectenanalyse, .... Het optreden van het provinciebestuur als streekmotor sluit hier perfect bij aan. Voor het ontwikkelen van een bovenlokale visie, de vertaling van deze visie in beleid op maat en de gebiedsgerichte en efficiënte uitvoering ervan, zijn de provincies als regisseur de aangewezen partner voor de Vlaamse overheid, de middenveldorganisaties en de gemeentebesturen.
Voorts werken Vlaanderen en de provincies samen in het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg (IPO) rond thema's die een beleidsdomein- en bestuursniveau overschrijdende aanpak vereisen. Als streekbestuur geven de provincies een stem aan de lokale dynamieken (knelpunten en kansen) die zich op hun grondgebied manifesteren. Het IPO formuleert beleidsaanbevelingen en adviezen voor de Vlaamse Regering met als voornaamste agendapunt in de voorbije periode het 'duurzaam onderhoud van het landschap'. Hierin worden aanbevelingen en adviezen geformuleerd m.b.t. een duurzame organisatie en financiering van het onderhoud van landschappelijke infrastructuur.
Paul Van Der Sluys - VLMVooral het partnerschapsmodel dat de provincies voorstaan (met Vlaanderen, de gemeenten, regionale landschappen, …) leidt tot een gedragen en gedegen plattelandsbeleid. De provinciale gebiedsgerichte werking is een meerwaarde, laat projecten in een stroomversnelling komen en creëert draagvlak, zowel bij de verschillende besturen als bij de bevolking.
Uitdagingen
Beleidsmatig bestaat het platteland uit twee belangrijke aspecten: (1) open ruimte en de (2) specifieke (dorps-)kernen. Het is op basis van deze twee hoofdthema's dat de provincies een veelvoud aan beleidsinstrumenten ontwikkelen en toepassen.
- De Vlaamse provincies werken verschillende initiatieven uit om de ruimtelijke kwaliteit te versterken, de dorpen te laten bloeien, de leefbaarheid te versterken en samen te werken met het stedelijk gebied.
- De aanwezigheid van open ruimte is daarnaast één van de basiskwaliteiten van het Vlaamse platteland. Die open ruimte staat onder toenemende druk van de verstedelijking met bijhorende stijging aan verharding, versnippering… ook de gevolgen van de klimaatwijziging laten zich voelen op het platteland. Onder andere via de gebiedsgerichte werking bieden de provincies een antwoord op deze ruimtelijke vraagstukken, informeren en inspireren ze lokale actoren en wordt hulp geboden bij visieontwikkeling.
Lokale vertaling EU-beleid
De provincies dragen tevens bij tot de financiering en het beheer van het Europees Programma voor Plattelandsontwikkeling (PDPO). In partnerschap met de Vlaams minister van Plattelandsbeleid, de Vlaamse Landmaatschappij als bevoegde beheersdienst, de lokale besturen en andere actoren zetten de provincies in op:
- Versterken omgevingskwaliteit en vitaliteit van het platteland door investeringen (OKW)
- Steun voor plaatselijke ontwikkeling in het kader van Leader
De provincies beschikken hiertoe over een provinciaal plattelandsbeleidsplan (zie bijlage), een gebiedsgericht toetsingskader voor de toekenning van de middelen. Provinciale plattelandsloketten zorgen dan voor begeleiding van de projectpromotoren en vervullen een sleutelrol in de netwerking.
Voor de periode 2015 – 2020 is het mogelijk om, aanvullend op de gebiedsgerichte werking van het PDPO III, Platteland Plus projecten te financieren. Die projecten kunnen maximaal 65% cofinanciering krijgen en de cofinanciering komt van Vlaanderen en de provincies. Een project kan ingediend worden via het digitale E-loket.
Bijlagen
Contact
Stafmedewerker: Vicky De Backer (vicky.de.backer@vlaamseprovincies.be of 02 508 13 24).
Elke provincie is uiteraard uniek. Bekijk hier wat uw provinciebestuur voor u doet inzake plattelandsbeleid:
